Het is natuurlijk moeilijk om precies aan te wijzen waar iets eindigt en waar iets begint als het gaat om dit soort dingen. Je glijdt er een beetje in als het ware. Je leest hier en daar wat, gaat wat na denken en voor je het weet heb je het te pakken. Je voelt je een speldenkop in een altijd maar uitdijend universum en je realiseert je dat het volledig gerechtvaardigd is dat je je zo voelt, omdat het de waarheid is. Je bent niet meer dan praktisch niets en als je je eigen waarde in dit universum af leest aan de hoeveelheid mensen die er op de wereld zijn, wordt je zelfs nog minder waard.
En fin. Ik keek in eerste naar wat mij dreef. Wat zit er in mijn huls wat mij maakt tot wat ik ben. Ik ging zoeken en zoeken en ik las hier en daar wat en toen moest ik Heart of Darkness van Joseph Conrad weer eens lezen voor een bepaald vak voor mijn studie. Heart of Darkness. Ik heb het weer gelezen en zoals veel verhalen kun je het op verschillende manier interpreteren. Dit keer las ik het als volgt, en ik hoop dat jullie het hebben gelezen of Apocalypse Now hebben gezien; Marlowe is niet alleen een kolonist die Mr. Kurtz in het midden van de Congo moet gaan halen, hij is Mr. Kurtz zelf. Dit behoeft natuurlijk een beetje uitleg. Op het begin van het verhaal vertrekt Marlowe vanuit het beschaafde Engeland naar het hartje van het onbeschaafde Afrika, dit kan gelezen worden als een analogie tussen het rationele en het irrationele, ik denk niet dat dat veel uitleg behoeft. Terwijl Marlowe steeds verder vaart op de rivier, hoe dieper hij komt bij the 'Heart of Darkness'. Het hart wordt door Kurtz gepersonifieerd en door de omgeving gestalte gegeven, hoewel de jungle en zijn inwoners voor mijn interpretatie niet erg belangrijk zijn. Marlowe raakt steeds meer en meer geïnteresseerd in het karakter van Kurtz en is geobsedeerd met wat Kurtz bezielde om te doen wat hij heeft gedaan. In dit proces haalt hij spreekwoordelijk de doeken van eigen hart af, en eigenlijk van het menselijk bestaan, en komt hij tot de verschrikkelijke conclusie dat het geen zin heeft; "the horror, the horror". Ik zou er ook niet vrolijk van worden als je er midden in Afrika achter komt dat waar je het allemaal voor doet slechts een illusie is. Marlowe daarentegen trekt geen conclusies uit de woorden van Kurtz en liegt dan ook op het einde tegen de vrouw van Kurtz. Hij wilt toch blijven geloven dat zijn huls gevuld kan worden en die van anderen ook met in dit geval liefde. Het klinkt als een logisch antwoord; liefde. In ieder geval heeft Conrad zo een filosofisch thema aan weten te brengen in zijn boek, zonder dat mensen het perse door hebben, misschien had de beste man het zelf niet eens door en wilde hij gewoon een leuk verhaal schrijven, maar dat lijkt me erg stug. Het boek is niet moralistisch omdat het niet voorkauwt wat de conclusie van het verhaal moet zijn.
Er kunnen nog wat andere dingen over gezegd worden, maar daar had ik een mooi tekeningetje voor bedacht. Helaas kan ik die blijkbaar hier niet in zetten, dus zal ik die in een volgend bericht plaatsen. Ik zal het wel even uit proberen te leggen natuurlijk.
Ook al weet iemand dat er in the Heart of Darkness niets is behalve chaos zonder constructie, toch gooien we er graag een doekje over heen. Dit begint met taal. Taal is de brug en de enige brug naar rationaliteit. Taal is het alfa-systeem van kennis. Taal is een structuur dat ons in staat stelt om andere structuren te bouwen, maar dan komt de vraag; wie heeft de taal gestructureerd? Welk deel in ons 'wezen' heeft er voor gezorgd dat wij op den duur zijn gaan communiceren? Ik vermoed dat het met uitgelopen efficiency heeft te maken: we communiceerden als jagers om in groepen dieren te kunnen doden voor voedsel, toen kwamen we er wellicht achter dat je met meer mensen grotere beesten kon af maken, waar dan weer betere communicatie voor nodig was omdat we in grotere groepen gingen wonen. Hadden we opeens woorden nodig voor hut bijvoorbeeld of 'ga terug naar hut, jij hutbewoner'. Die ontwikkeling heeft uiteindelijk geleid tot wat wij rationaliteit noemen, maar is eigenlijk niets anders dan een middel om aan voedsel te komen en om voor meer nageslacht te kunnen zorgen. Zodra taal ophoud met bestaan zijn wij onze bevoorrechte positie als mensen direct kwijt en betekent dat automatisch het einde van alle kennis. Zelfs structureel nadenken is er dan niet meer bij.
Ik ga dit bericht nog uitbreiden, maar ik ben er nu heel even klaar mee. Ik denk dat als je dit hebt gelezen je voorlopig wel even zoet bent en zo niet, dan niet.
Beeldtaal begrijpt iedereen, maar wanneer is iets beeld en wanneer taal? Taal is in feite toch alleen een manier om communicatie soepeler te laten verlopen? Een glijmiddel, zo je wilt?
BeantwoordenVerwijderenTaal is heel moeilijk, en ik had alweer bijna een reactie van twaalf A4'tjes maar die heb ik maar gebackspaced, om niet in oeverloos gelul te vervallen; dit is immers het internet.
BeantwoordenVerwijderenIk zou niet willen zeggen dat taal de bron is van rationaliteit, ik kan nog wel wat andere mogelijkheden en overwegingen bedenken namelijk. Wel lijkt het erop dat rationele (logische) constructies heel makkelijk uit te drukken zijn met taal; makkelijker dan met beeld, of muziek, of interpretieve dans. Het idee dat de ontwikkeling van rationele denkmethodes samen zou vallen met de opkomst van taal, daar voel ik wel wat voor. Op het moment dat je naar waarheid kan zeggen 'de hutbewoner is in de hut' is het vrijwel onmogelijk om daarna de vraag 'is de hutbewoner in de hut?' te beantwoorden met 'nee'. Taal legt hier alle concepten in de bewering en de vraag vast, alsmede de betekenis van het woord 'nee'. Hoe die concepten vastgelegd worden is een hele andere vraag, maar in taal liggen ze vast, en conceptuele en relationele definitie is (volgens mij) de hoeksteen van rationaliteit, in elk geval van logica.
Ik wilde eigenlijk over existentialisme praten maar dat gaat nu even niet.
Ik had goddomme een reactie geplaatst dacht ik, maar blijkbaar deed het het even niet, als je begrijpt wat ik bedoel.
BeantwoordenVerwijderenHet lijkt me inderdaad lastig om vast te stellen hoe die concepten van rationaliteit en, naar mijn mening dus ook van taal, zijn intrede hebben gemaakt. Ik vond mijn theorie wel interessant om heel eerlijk te zijn, alleen was dat niet perse het geen waar ik langere tijd mee in mijn hoofd zat. Het ging inderdaad om het existentialisme en ik moet tekst even terug lezen om te begrijpen hoe ik dan ook alweer bij taal ben terecht gekomen. In ieder geval kunnen we toch wel vast stellen dat taal geen glijmiddel is voor communicatie, want zonder taal kan er geen communicatie plaats vinden. Beeldtaal kan ook alleen maar gedeelde 'zin' krijgen als ervaringen worden gedeeld en er consensus bestaat over wat voor boodschap, gevormd door taal, het beeld over brengt. De boodschap zit niet in het beeld zelf, maar in ieder van ons. En fin, ik zal het allemaal mee nemen in de uitbreiding en herstructurering van de tekst. Hoe vonden jullie de structuur tot nu trouwens, zeg daar eens wat over alsjeblieft. Bedankt voor de reacties trouwens.
Ik vind de verbinding van de tweede alinea met de rest van de tekst onduidelijk. Je eindigt hier heel spannend met:
BeantwoordenVerwijderen"Je bent niet meer dan praktisch niets en als je je eigen waarde in dit universum af leest aan de hoeveelheid mensen die er op de wereld zijn, wordt je zelfs nog minder waard. "
Maar ik zie dit nergens terugkomen.
Daarnaast vind ik de derde alinea aan de lange kant, doch niet problematisch. Ik heb zelf ook de neiging nogal lange alineas te typen maar m'n begeleider zei dat dat stom was en ik moest haar wel gelijk geven. Zij raadde me aan om één punt per alinea aan te snijden en me daar bewust aan te houden; vaak kan het dan korter.
Bijvoorbeeld zou je in alinea drie de chronologie los kunnen laten en die stukken van het verhaal eruit te lichten die belangrijk zijn voor de punten die je wil maken. Die kan je dan als je wil over twee of drie alineas verdelen. Ik zou ook gewoon schrijven in de veronderstelling dat iedereen het boek gelezen heeft, dit stroomlijnt een tekst, denk ik, en hebben immers allemaal wikipedia als we het niet meer volgen.
Hopelijk was ik op een prettige manier kritisch.
Het is vlgs mij heel gemakkelijk
BeantwoordenVerwijderenom cynisch te worden van denken over taal.
Daarom lees ik denk ik nu
weer kinderboeken van Roald Dahl.